پیشینه و مبانی نظری سلامت معنوی
سلامت معنوی
ما مخلوقاتی هستیم که در این دنیا خود را غریب ، سرگردان و پا در هوا احساس می‌کنیم و به دنبال این هستیم که معنایی از اتفاقات این جهان به خود عرضه کنیم تا خود را از غربت نجات دهیم و اتصال خود را به مبدایی نشان دهیم تا بتوانیم خود را از تنهایی رها کنیم ...
دوست داریم که بدانیم کجا هستیم ؛ از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌رویم و منزلگاه واقعی ما کجاست ... قرابت اینگونه سخنان روان تحلیلگران جدید با اشعار بسیاری از بزرگان ما مانند مولانا ، حافظ و ... ضمن سندیت بخشیدن بر فطری و جهان شمول بودن این سوالات ، اهمیت معنویت و نیازهای معنوی را به ذهن متبادر می‌کند .
نیازهای معنوی به عنوان یکی از عمیق‌ترین نیازهای بشر از نیازهایی است که شناسایی و تامین آن در ارتقای سلامت و توسعه پاسخ به بیماری ، جایگاه ویژه ای دارد . استال وود و استول ( ۱۹۷۵ ) نیازهای معنوی را چنین تعریف می‌کنند : « هر عاملی که برای ایجاد یا ابقای ارتباط پویای فرد با خداوند ( که توسط آن فرد تعریف می‌شود ) و خارج از این رابطه ، برای تجربه بخشودن ، عشق ، امید ، اعتماد ، معنا و هدف در زندگی ضروری است .»
امروزه ، شناسایی نیازهای معنوی اهمیت خاصی پیدا کرده است . برای مثال جورج گالوپ ، ریاست موسسه بین المللی جورج گالوپ با بهره گیری از تحقیقات معنوی و مذهبی متنوع و بسیار به شناسایی ۶ نیاز معنوی پایه و بنیادی مردم آمریکا در زمان حاضر پرداخته است :
۱ - نیاز به اینکه معتقد باشند زندگی معنا دار است و هدفی دارد .
۲ - نیاز به داشتن حس اجتماعی و ارتباطات عمیق تر .
۳ - نیاز به قدردانی شدن و مورد احترام واقع شدن .
۴ - نیاز به گوش داده شدن و شنیدن .
۵ - نیاز به این احساس که ایمانشان در حال رشد است .
۶ - نیاز به کمک عملی در توسعه ایمانی کارآمد .
2 - 3 - 1 - شناسایی راهکار مناسب در تبیین سلامت معنوی
کمیسیون الحاقی اعتباری سازمان مراقبت سلامت ( JCAHO ) نیز بر لزوم اعمالی که شناخت و تامین نیازهای معنوی و مذهبی بیماران را فراهم می‌کند تاکید کرده است ( ونس ، ۲۰۰۱ ). با این تفاسیر چنین به نظر می‌رسد که پرداختن به معنویت بدون بذل توجه کافی به مسایل زیربنایی تر آن مانند شناسایی نیازهای معنوی ما را به سرمنزل مقصود که سلامت معنوی است ، نخواهد رسانید . از این رو پژوهشگران متعددی به شناسایی و طبقه بندی مولفه هایی که در زمره نیازهای معنوی قرار می‌گیرند پرداخته‌اند .
این مولفه ها عبارت‌اند از :
- نیاز به معنا و هدف
- نیاز به عشق و وابستگی
- نیاز به بخشودن
- نیاز به منبع امید و قدرت
- نیاز به آفرینندگی و خلاقیت
- نیاز به اعتماد
- نیاز به ابراز
